Przejdź do głównej zawartości

Samobójstwa dzieci i młodzieży

Ustaliłam, że w Polsce w 2014 roku blisko 600 młodych osób podjęło zamach samobójczy. To tak, jakby z powierzchni ziemi zniknął zespół szkół ponadgimnazjalnych na Podkarpaciu albo szkoła gastronomiczna na Wyżynie Śląskiej albo jedna z podstawówek w Lęborku czy Kielcach albo dwujęzyczne liceum w Warszawie. 
Z danych Komendy Głównej Policji wynika, że na swoje życie targnęło się 71 osób w wieku 10-14 lat i 526 pomiędzy 15-19 rokiem życia. Dwoje dzieci miało 9 lat lub mniej. 

"W latach 1999–2006 śmiercią samobójczą zmarło łącznie 2556 dzieci i nastolatków w wieku 10–19 lat (Bąbik, A., Olejniczak, D. (2014). Uwarunkowania i profilaktyka samobójstw wśród dzieci i młodzieży w Polsce. Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka)
Jak podaje GUS od 25 lat liczba samobójstw wśród nastolatków (wiek 15-19 lat) nieustannie rośnie. W latach 90-tych samobójstwa stanowiły ok. 10% zgonów w tym przedziale wieku, a w 2000 roku już 16%. "Ten wysoki udział nadal się utrzymuje i - pomimo istotnego spadku ogólnej liczby zgonów wśród młodych osób - zamachy samobójcze w 2013 r. stanowiły przyczynę prawie 1/5 ich zgonów" (GUS Departament Badań Demograficznych i Rynku Pracy, Dzieci w Polsce w 2014 roku. Charakterystyka demograficzna, W-wa, czerwiec 2015r.) 

Dr Agnieszka Haś i dr Tomasz Rajtar (Zakład Psychologii Sądowej, Instytut Ekspertyz Sądowych, Kraków) badali czynniki ryzyka samobójstw dokonywanych przez osoby małoletnie. W tym celu poddali analizie 20 opinii psychologicznych sporządzonych na potrzeby sądu w sprawach dotyczących odtworzenia sylwetki psychologicznej osób, które odebrały sobie życie w latach 2000-2013. Było to sześć dziewcząt i czternastu chłopców w wieku od 11-18 lat. Badacze określili zmienne psychospołeczne, które mogły wpłynąć na podjęcie decyzji o popełnieniu samobójstwa. Opisali m.in. sytuację rodzinną, relacje rówieśnicze, przejawy trudności wychowawczych czy motywacje samobójstwa. 90% dzieci pochodziło z pełnej rodziny, w 85% rodzin nie wystąpiła przemoc, a problem alkoholizmu dotknął 35% rodziców. Patologia dotyczyła za to sfery psychicznej. Oznaczało to brak kontaktu z dzieckiem, niezaspokojenie jego potrzeb czy model: dominująca matka/wycofany ojciec. Celem badania było też wskazanie czynników ochronnych, inaczej zapobiegawczych. To ważne, zwłaszcza jeśli idzie o wytyczne dla działań prewencyjnych.

Zdarza się, że służby ratownicze działają modelowo i ocalają życie młodego człowieka bezpośrednio przed zamachem. Sama w takiej dynamicznej akcji uczestniczyłam. Było to wiele lat temu, a do dzisiaj pamiętam, co wtedy czułam. Nie zawsze jednak jest to możliwe. 
Co możemy zrobić? Zapobiegać. Jak? Co z profilaktyką?
Pojawia się dylemat – czy powinniśmy rozmawiać z uczniami na ten temat? "Kontrowersje w społeczeństwie dotyczą możliwości sprowokowania zachowań ryzykownych młodzieży oraz groźby zaindukowania myśleniem o samobójstwie" ("Zachowania samobójcze młodzieży a używanie substancji psychoaktywnych i doświadczanie przemocy" prof. Agnieszka Gmitrowicz Psychiatria wyd. Specjalne 1/2015). 
Z doświadczenia wiem, że młodzież chce rozmawiać - wspominam wiele takich spotkań i zajęć w szkołach. To często oznacza niewygodne pytania, zaczepne uwagi czy kłótnie. I co z tego. Młodzi chcą wyrazić swoje zdanie, bronią go, ale też słuchają. 


Komentarze

Popularne posty z tego bloga

DEPRESJA NASTOLATKÓW – książka, którą polecam

Tę książkę można podsumować jednym zdaniem – lektura obowiązkowa. Dla kogo? Dla rodziców, których dzieci są lub prędzej czy później będą nastolatkami. "Ta książka jest jak mapa, która wskazuje różne drogi wyjścia z depresji. Żałuję, że nie miałam takiej "mapy", gdy mnie samą zaczęła przytłaczać choroba" – pisze na okładce nastolatka Amelia Gruszczyńska (Porcelanowe Aniołki). Takiej mapy potrzebują też rodzice. Często rozpaczliwie szukający pomocy dla swoich dzieci. Nie zapominajmy, że to po stronie nas, dorosłych leży powinność – zauważyć, że z dzieckiem dzieje się coś złego, wesprzeć je i zorganizować leczenie. Dzięki tej lekturze staje się to możliwe, bardziej niż kiedykolwiek wcześniej. Troje autorów bierze nas za rękę i przeprowadza krok po kroku, przez trudny temat, jakim jest depresja. Sprzyja temu prosty język - książka ma charakter popularno – naukowy. Przykłady z pracy klinicznej, ryciny ze schematami i najzwyklejsze w świecie rysunki ułatwia

NASTOLATEK A DEPRESJA - polecam rodzicom, młodzieży i nauczycielom

Oj będzie chwalone!  Mój znajomy, który napisał świetną książkę dla dzieci, pracując nad kolejną powiedział mi, że mierzy się z “klątwą drugiej książki”. Bo to wcale nie takie oczywiste, że druga też będzie udana (przesłał mi fragmenty i spokojna głowa 😉).  Gdy ponad rok temu przeczytałam "Depresję nastolatków" autorstwa Ambroziak, Kołakowskiego, Siwek natychmiast ją opisałam i do dziś polecam na spotkaniach z nauczycielami i rodzicami. Teraz też tak będzie, a w zasadzie jest, bo książkę “Nastolatek a depresja” tych samych autorów kupiłam w październiku, tylko recenzja ma poślizg.  Depresja to choroba, która zaburza linię życia, dlatego fachowa rada, jak to życie na nowo zorganizować jest na wagę złota. Praktyczny poradnik dla rodziców i młodzieży został podzielony na dwie części. Pierwsza daje rady i wskazówki jak zaakceptować chorobę dziecka, jak sobie poradzić z poczuciem winy, czego można wymagać od dziecka z depresją, jak je motywować, ale też jak zadbać o sie

Jutro jest sobota

To tytuł filmu dokumentalnego, który dziś obejrzałam. Intymny portret życia i twórczości irlandzkiego Artysty, który nazywa się SEAN HILLEN.  kadr z filmu Tomorrow Is Saturday - Netflix Sytuacja jest taka, że jestem artystą od czterdziestu lat. Odkryłem, że jestem osobą z aspergerem jakieś cztery lub pięć lat temu. Mając aspergera jestem autystyczny. Jedną z cech jest chęć gromadzenia rzeczy.  To kartka urodzinowa, którą babcia wysłała mi, kiedy skończyłem pięć lat. Jest tu mnóstwo całusów. To urocza rzecz. Wyjaśnił mi kiedyś, że miał do wyboru pistolet albo aparat. Wybrał aparat. Życie jest zbyt krótkie. A ten autobus zabierze nas wszystkich. Uwielbiam zepsute blokady, Są takie smutne. Ale nie muszę jej mieć. Wiesz więcej, niż myślisz.  To fabryka chmur.  Nauczyłem się, że muszę wychodzić do świata. I spotykać ludzi tam, gdzie są. Trzeba trochę pobyć w świecie.  - wypowiedzi powyżej pochodzą z filmu, spisałam je. (Tomorrow Is Saturday reż.  Gillian Marsh ,  Gretta Ohle ,  2020 Netflix